Twój koszyk jest pusty

Pałac Karola Poznańskiego w Łodzi

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo łódzkie, Miasto Łódź, Dzielnica Polesie

Rodzaj obiektu:
Pałac
Zastosowanie:
Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów
Stan zachowania:
Odrestaurowany
Zespół:
pałacowo-parkowy
Skład zespołu:
dwór, park, kordegarda, oranżeria, ogrodzenie
Numer rejestru:
A/306
Data wpisu:
3 Gru, 1954

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią pałacu Karola Poznańskiego w Łodzi

Przeczytaj więcej informacji o pałacu Karola Poznańskiego w Łodzi. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

W 1834 r. do Łodzi przybył Kalman Poznański – pochodzący z kujawskiego Kowala żydowski kramarz, farbiarz i kupiec. Wraz ze swoją liczną rodziną zamieszkał on na Rynku Starego Miasta. Na początku lat 40. XIX w. jego firma zajmująca się handel towarami łokciowymi i artykułami korzennymi była jednym z najlepiej prosperujących przedsiębiorstw w Łodzi. Niestety kolejne lata nie przyniosły spodziewanych sukcesów finansowych, więc Kalman postanowił w 1852 r. przekazać swoją firmę najmłodszemu synowi Izraelowi i razem z żoną Małką przenieść się do Płocka. W 1851 r. Izrael Poznański ożenił się z Leonią Hertz, córką Mojżesza, sekretarza szpitali żydowskich w Warszawie. Leonia w posagu otrzymała sklep wyrobów bawełnianych i bardzo ważne powiązania finansowo-kupieckie rodziny Hertzów w środowisku warszawskim. Wkładem Izraela do wspólnego majątku była niewielka manufaktura oparta na produkcji krosien ręcznych. Izrael rozszerzył działalność handlową i jednocześnie podjął się produkcji tkanin w systemie nakładczym. Małżeństwo Poznańskich doczekało się licznego potomstwa – trzech córek (Ajdla vel Anna, Joanna Natalia i Fajga vel Felicja, która zmarła niedługo po urodzeniu) i czterech synów (Izaak vel Ignacy, Chaim Pinkus vel Herman, Kałma vel Karol i Moryc vel Maurycy). Po około 10 latach wartość produkcyjna jego zakładu wzrosła prawie czterokrotnie. Nadal jednak głównym źródłem dochodów rodziny Poznańskich była działalność handlowa. Z początkiem lat 70. XIX w. Poznański zaczął intensywnie rozbudowywać przedsiębiorstwo. Na terenach między ul. Drewnowską a ul. Ogrodową stworzył zakład, który zapewniał pełen cykl produkcyjny tkaniny – od pozyskania surowca z własnych plantacji bawełny znajdujących się w Azji Środkowej, aż do sprzedaży gotowych już produktów w sieci firmowych sklepów, które uruchomiono w wielu miastach Królestwa Polskiego i Rosji. Izrael Poznański zaczął odnosić sukcesów. W 1889 r. Izrael przekształcił zakład w spółkę rodzinną, której został dożywotnim prezesem i dyrektorem zarządzającym.

Karol Poznański był trzecim synem Izraela Poznańskiego. Z wykształcenia był doktorem chemii. W 1891 r. został członkiem Rady Nadzorczej oraz dyrektorem Spółki Akcyjnej Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznański. W fabryce zajmował się stroną techniczną produkcji. Od 1895 r. należał także do Rady Banku Dyskontowego w Warszawie. Zmarł w 1928 r.

 

Na początku XX w. Izrael wybudował dla swoich dzieci pałace. Karolowi przypadł ten przy ul. Długiej (obecnie ul. Gdańskiej). Jego budowa rozpoczęła się w 1900 r. wg projektu Adolfa Zelingsona, a zakończyła w 1909 r. Pałac ma charakter eklektyczny: łączy elementy włoskiego renesansu i baroku z m.in. motywami secesyjnymi. Jest to budynek na planie podkowy, jednopiętrowy, z wysokimi suterenami i mieszkalnym poddaszem. Składa się z dwóch skrzydeł bocznych oraz części frontowej, w której na obu kondygnacjach znajdowały się pomieszczenia reprezentacyjne: salony i jadalnie, przeszklone halle, gabinety, buduary, pokój bilardowy. Na piętrze znajdował się także ogród zimowy przykryty efektownym szklanym dachem, widocznym od strony ogrodu. Pomieszczenia w skrzydle bocznym służyły domownikom, w suterenach z kolei mieściły się pomieszczenia gospodarcze i kotłownia centralnego. Poddasze zamieszkiwała służba. Do budynku prowadzą trzy wejścia: reprezentacyjne z podjazdem i podcieniami od ul. 1 Maja, wejście od strony ul. Gdańskiej prowadzące dawniej na parter i do suteren oraz wejście gospodarcze od strony podwórza. W narożniku pałacu umieszczono półokrągły ryzalit, przykryty spłaszczoną kopułą. Okna zakończone są półokrągłym łukiem i przedzielone kolumienkami. Budynek wieńczy tralkowa balustrada i fryz. Pałac i otaczający go niewielki park (dawniej był to ogród, w którym znajdowała się oranżeria) ze znajdującym się w podwórzu budynkiem kordegardy okala zdobiony parkan z maszkaronami i literą „P” na tablicach herbowych. Wnętrza pałacu pełne są przepychu. Do dziś zachowały one wiele ze swojej świetności: boazerie z różnogatunkowego drewna, stiukowe sufity, sztukatorskie dekoracje, witraże, marmurowe kominki, żyrandole, kinkiety, meble. Wewnętrzna klatka schodowa wyłożona jest ciemnym marmurem i składa się z wachlarzowych schodów biegnących wzdłuż ściany oraz ozdobnej kutą balustradą. Klatkę zdobi witraż z warsztatu Richarda Schleina z Zittau.

Pałac został zaplanowany jako budowla mieszkalna przeznaczona dla jednej rodziny i dla służby. Z czasem zamieszkały w nim również rodziny akcjonariuszy spółki. W czasie II wojny światowej w budynku Niemcy umieścili Städtische Musikschule (niem. Miejska Szkoła Muzyczna). Od 1945 r. pałac był siedzibą Państwowego Konserwatorium Muzycznego, rok później przemianowanego na Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną. Od 1982 r. nosiła ona nazwę Akademii Muzycznej, a od 1999 r. Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów.

Źródła wiedzy
  • Laurentowicz-Granas M., Manżett-Kubiak J., Pałace „Ziemi Obiecanej”, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Oddział w Łodzi, Łódź 1997, s. 38-42.
  • Stefański K., Wielkie rody fabrykanckie Łodzi i ich rola w ukształtowaniu oblicza miasta, Łódź 2014, s. 89-123.
  • Wykaz zabytków wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych woj. łódzkiego (stan na 30.09.2016 r.)
  • www.amuz.lodz.pl

Opracowała: Aleksandra Szafrańska-Dolewska, zdjęcie: Tadeusz Nowiński (udostępniono za zgodą autora).

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.